Milieuvriendelijke en kostenefficiënte primeur in Wageningen voor bescherming van vogels

Op een 150 kV hoogspanningstraject tussen Dodewaard en Ede heeft TenneT een pilot met drones uitgevoerd om draadmarkering voor vogels op te hangen. Een primeur in Nederland. Normaal gesproken werkt TenneT met helikopters of worden kranen en klimmers ingezet voor het aanbrengen van draadmarkering. De inzet van een drone is zowel milieuvriendelijker als kostenefficiënter, omdat er geen zware machines op land hoeven worden ingezet of helikopters hoeven te vliegen. Onder begeleiding van aannemer Qirion heeft Het Slowaakse dronebedrijf FiiHaa de werkzaamheden over een lengte van twee kilometer op het tracé bij Wageningen voor TenneT uitgevoerd.

Deze techniek vraagt om een ander type draadmarkering dan TenneT al gebruikt. Namelijk de zogeheten Firefly, die met een klem kan worden bevestigd aan de bliksemgeleiders in de hoogspanningsverbinding. Drones kunnen nog geen andere typen draadmarkering zoals varkenskrullen of vogelflappen aanbrengen. De effectiviteit van Fireflies is op basis van verschillende onderzoeken in het buitenland minstens zo effectief als die van varkenskrullen en vogelflappen en leidt tot circa 90% minder draadslachtoffers.

Risico’s voor vogels

Het hoogspanningsnet kan risico's opleveren voor vogels die ermee in aanraking komen. Bijvoorbeeld als vogels in vlucht de bliksemdraad niet zien en ertegenaan vliegen. De ogen van veel vogelsoorten zijn niet naar voren gericht waardoor het zicht in de vliegrichting niet optimaal is. TenneT zet zich daarom in om de schade op populatieniveau van vogels te beperken door de meest effectieve maatregelen op de juiste locaties toe te passen. Deze locaties zijn vastgesteld door de ligging van het hoogspanningsnet naast de verspreiding van vliegbewegingen van vogels te leggen. Verbindingen worden beter zichtbaar gemaakt voor vogels door kunststof of metalen markeringen op te hangen aan de bliksemdraad.

Toepassing op andere verbindingen

Ecoloog Jac Hakkens van TenneT: “In opdracht van TenneT heeft Sovon Vogelonderzoek Nederland (SOVON) onderzocht waar in Nederland het risico voor draadslachtoffers het grootst is. Deze verbinding ter hoogte van Wageningen stond als prioriteit op onze lijst. We evalueren nu deze nieuwe methode met de drones. Als de resultaten positief blijken, kunnen we dit type draadmarkering ook op andere verbindingen gaan toepassen.”

Bestaande en nieuwe verbindingen

Tijdens de aanleg en bouw van nieuwe hoogspanningsverbindingen, of tijdens groot onderhoud, worden draadmarkeringen standaard opgehangen. Bij bestaande verbindingen is het echter duur om deze op te hangen. Dat komt doordat veiligheidsmaatregelen moeten worden genomen en omdat de hoogspanningsverbinding uit bedrijf moet. De montage van varkenskrullen wordt daarom zoveel mogelijk gecombineerd met de eerstvolgende onderhoudsbeurt of aanpassing. Ook kan het bevestigen van draadmarkering erg duur zijn als deze niet vanaf de grond kan worden aangebracht, bijvoorbeeld bij moeilijk begaanbare terreinen zoals rivieren en natte ondergronden. In dergelijke gevallen wordt soms gebruik gemaakt van helikopters om de markeringen te bevestigen. Ter vergelijking, het aanbrengen met helikopters is een factor 20 duurder dan het aanbrengen met drones en levert veel meer verstoring op voor de omgeving.