Eerste visarend in Nederland geringd: ‘Dit is een avontuurlijk type!’

Sinds 2016 is er voor vogelspotters in Nederland iets nieuws te zien: de visarend broedt in ons land! En wel in Nationaal Park de Biesbosch. Deze grote vogel komt voor zover we weten veel in Duitsland voor. En dan niet vlak over de grens, maar minimaal 400 kilometer van de Biesbosch vandaan. De 150 kV-hoogspanningsverbinding vanaf Geertruidenberg voert door de Biesbosch en biedt volop huisvestingsmogelijkheden. Door een samenwerking tussen Staatsbosbeheer, Evides, Sovon en TenneT krijgt het visarendjong op 10 juli een ringetje om, en dat is uniek in Nederland.

Avontuurlijk

Want waarom de visarend in 2016 op zijn vlucht uit Afrika een dode boom in dit gebied uitkoos om een nest te bouwen is niet duidelijk. “Er is hier veel visrijkwater, het aantal vissen is in de afgelopen 14 jaar erg toegenomen en de hoogspanningsmasten zijn er extra hoog. Iets waar de visarend van houdt. Want wat hij zoal doet is rondkijken, vis vangen om zelf te eten en om zijn jongen te voeren”, vertelt Albert de Jong, medewerker van Sovon Vogelonderzoek Nederland en lid van de vogelwerkgroep Biesbosch. “De masten zijn niet nieuw, de waterrijke omgeving ook niet, dus we houden het erop dat dit gewoon een avontuurlijk type is geweest.”

Ook boswachter Thomas van der Es van Staatsbosbeheer is blij met de kans de vogel te ringen. “De visarend in de Biesbosch is een lang gekoesterde wens die uitkomt. We zien dat door de uitbreiding van natuurontwikkelingsgebieden in het kader van ‘Ruimte voor de Rivier’, we echt het verschil kunnen maken. Er zijn dit jaar twee broedparen met een nest naast of middenin de ondiepe natuurontwikkelingsgebieden. Een mast biedt veiligheid en hij staat in een zeer visrijkgebied, allemaal plussen voor nestbouwende vogels om zich in het Nationaal Park te vestigen.”

Informatie

Omdat de eerste visarend die in het gebied ging broeden een gecodeerde ring droeg, weet Albert dat hij in Duitsland, 450 kilometer van de Biesbosch vandaan, geboren is en drie jaar was toen hij in Nederland kwam. De mannetjes maken het nest. Eerst koos hij hiervoor een dode boom, maar inmiddels hebben andere visarenden in vijf hoogspanningsmasten nesten gemaakt. In 2017 broedde er voor het eerst ook een paartje in een mast. Albert: “Het is niet ongewoon dat een mannetje meerdere nesten bouwt voordat er een keuze gemaakt wordt waar het vrouwtje gaat broeden. Voor ons is het altijd spannend welk nest gekozen wordt en of er ook jongen komen.”

Onderzoek

“We hebben vorige week gezien dat er minimaal één jong in het nest zit, en dat hij nu zes weken oud is. Een prima moment om te ringen”, zegt Albert. En dat is belangrijk voor het doen van wetenschappelijk onderzoek. “We willen graag weten hoeveel jongen er zijn en of ze gezond zijn. Maar ook interessant is om te onderzoeken of de jongen terugkeren naar dit gebied of waar ze zich vestigen. Wat ik zelf ook wel bijzonder vind is dat je hier heel goed ziet dat een stuk harde techniek in een natuurgebied bijdraagt aan het vergroten van broedmogelijkheden voor vogels. Hier komen de mens en de natuur echt samen.”

Samenwerking

Het ringen zelf vraagt wel om een goede voorbereiding. Albert is blij met de hulp van partijen zoals Staatsbosbeheer, waterwinbedrijf Evides en TenneT. “Het is geen makkelijke plek, de stroomvoorziening moet uitgeschakeld, we hebben ervaren klimmers nodig en zelfs een bootje om er te kunnen komen.” Door de aanwezige hoogspanningsverbinding in dit landschap is TenneT zelf onderdeel van de natuur. Rick Karsenbarg is betrokken als adviseur ecologie en zegt hierover: “Hiermee hebben we ook een verantwoordelijkheid als het gaat om biodiversiteit. Daarom is het voor ons vanzelfsprekend dat we meewerken aan het ringen. We zetten hiermee de eerste stappen op het vlak van wetenschappelijk onderzoek naar de visarend in Nederland.”