Samenwerken en spitsmijden nodig tegen netschaarste in Groningen en Overijssel (en Drenthe)

Op 20 december kondigde TenneT een congestieonderzoek aan voor Overijssel en Groningen (en een deel van Drenthe). Enexis deed dat al eerder voor geheel Drenthe. In beide gevallen gaat het om netcapaciteit voor afname van elektriciteit. De onderzoeken moeten uitwijzen waar de groeiende vraag naar netcapaciteit de beschikbare ruimte op het net gaat overtreffen. De resultaten van die onderzoeken verwachten de netbeheerders in het tweede kwartaal van dit jaar.

 

Grenzen al bereikt

Toch zien de netbeheerders ook nu al dat de grenzen van de netcapaciteit worden bereikt. Rasing schetst dat er aanvragen liggen voor zo’n 2 gigawatt aan nieuwe of grotere aansluitingen. Terwijl er nog maar 1,5 gigawatt aan ruimte beschikbaar is. “We brengen hier dus geen fijne boodschap: het net gaat op slot”, aldus Rasing.

Wat ‘het net op slot’ betekent, legt Remco Rooker uit: “Nieuwe aansluitingen of meer transportcapaciteit kunnen we voorlopig niet bieden aan bedrijven en instellingen. Dat is echt een heftige boodschap, want daarmee is uitbreiding of een nieuw pand bouwen voorlopig niet mogelijk. Zouden we toch meer klanten aansluiten, dan raakt het net overbelast, hierdoor kan plaatselijk de energievoorziening uitvallen – dat is dus echt geen optie.”

 

‘Wij hadden de situatie van 2023 eigenlijk pas voorzien in het scenario voor 2030’

Remco Rooker, Enexis

 

Veel sneller dan verwacht

De oorzaken van het nijpende tekort: de energietransitie verloopt veel sneller dan verwacht, met name door de oorlog in Oekraïne, die leidde tot sterk oplopende energieprijzen. Daardoor maken onder meer bedrijven sneller werk van verduurzaming. Gespreksleider Laurens de Lange, voorzitter van VNO-NCW, Regio Zwolle en Overijssel, stelt namens een webinardeelnemer de vraag of netbeheerders die groei niet hadden kunnen voorzien. Rooker: “Alle prognoses die klanten opgaven lagen lager dan de werkelijkheid. Mede als gevolg van de versnelde verduurzaming bij bedrijven en bij consumenten. ”

Netcapaciteit bijbouwen is een belangrijke stap uit deze impasse. Netbeheerders zijn daar volop mee bezig. Alleen dit jaar investeren TenneT en Enexis daarin samen zo’n 7,5 miljard euro. De aanleg van dergelijke grootschalige infrastructuur vergt echter veel tijd. Voor oplevering van de netuitbreidingen, zijn dus andere oplossingen nodig.

 

Voldoende capaciteit buiten de spits

Spitsmijden bijvoorbeeld. Want het elektriciteitsnet is slechts een klein deel van de tijd maximaal bezet. Buiten die tijden is er juist voldoende capaciteit beschikbaar. Grootverbruikers – bedrijven met aansluitingen vanaf 1 megawatt - die hun energiegebruik flexibel kunnen maken, kunnen daarmee bijdragen aan de oplossing. In het webinar worden voorbeelden behandeld van zeer uiteenlopende bedrijven die dat succesvol doen. Flexibel energieverbruik is zeker niet zomaar ingericht, maar bedrijven die het wel doen, kunnen een vergoeding krijgen voor de geleverde ‘flex’. Ze sorteren bovendien voor op de toekomst met een energiesysteem waarin stroomproductie met zon en wind centraal staat. Niet de vraag, maar het aanbod gaat dan de beschikbaarheid en de prijs van energie bepalen.

 

‘Bij windparken en zonneparken werken we al met contracten die netgebruik in de spits mijden’

Ruben Rasing, TenneT

 

Pakket onorthodoxe maatregelen

In oktober presenteerde demissionair minister Jetten voor Klimaat en Energie een pakket maatregelen om sneller meer netcapaciteit beschikbaar te maken. Snellere procedures voor vergunningen, grond beschikbaar maken, maar ook mogelijk verplichten van spitsmijden, flextenders en het stimuleringsmaatregelen – alle mogelijkheden passeren in het webinar de revue.

Met alle maatregelen – onorthodox of niet – wordt wel duidelijk dat er echt stappen gezet moeten worden om het tekort aan netcapaciteit zo klein mogelijk te maken. Door alle partijen. Rasing: “Bij windparken en zonneparken werken we al met contracten die netgebruik in de spits mijden. Bij productiebedrijven is dat natuurlijk lastiger.” Rooker van Enexis vult aan: “Ondernemers, netbeheerders, energieadviseurs kunnen nog veel meer samenwerken en flexibel netgebruik verbeteren. Misschien hebben we dan dat verplicht congestiemanagement helemaal niet nodig. Ik heb nog wel de droom dat we dit met elkaar kunnen oplossen.”

 

Webinar terugkijken? Klik hier

 

Bedrijven kunnen flexibiliteit aanmelden bij partnersinenergie.nl

Ondernemers die nog vragen hebben, kunnen deze mailen naar congestiemanagement@tennet.eu of naar klantenservicegrootzakelijk@enexis.nl of hun contactpersoon bij TenneT of Enexis.