Combinatie van factoren veroorzaakte stroomstoring Flevoland

Dit blijkt uit voorlopige inzichten van een onafhankelijk onderzoek naar de gebeurtenissen. Bij de storing zaten circa 300.000 huishoudens ongeveer een uur zonder stroom. Ook raakte een spoorverbinding zwaar beschadigd. De betrokken netbeheerders nemen de lessen mee voor de toekomst en hebben inmiddels al enkele maatregelen genomen.

Op vrijdagmiddag 2 september ontstond er rond 15.00 uur op een hoogspanningsstation in Dronten brand na een kortsluiting met als gevolg een stroomstoring in een deel van Flevoland. Een deel van de bovengrondse hoogspanningslijn tussen het station en schakelstation Lelystad raakte overbelast, begon te smeulen en zakte door de hitte naar beneden. Daarbij werd een spoorverbinding (de Hanzelijn) van ProRail getroffen en die raakte zwaar beschadigd.

Onafhankelijk onderzoek

De landelijke netbeheerder TenneT laat momenteel onafhankelijk onderzoek door DNV doen naar de storing, ook om te leren van de gebeurtenissen. Hierbij is ook de regionale netbeheerder Liander betrokken. Toezichthouder ACM is vanaf het begin aangehaakt bij de aanpak van het onderzoek en heeft input gegeven op de onderzoeksvragen. 

Unieke samenloop van omstandigheden

Uit het onderzoek komt naar voren dat een unieke samenloop van omstandigheden de gebeurtenissen heeft veroorzaakt. Op het hoogspanningsstation Dronten Olsterpad dat een dag eerder gedeeltelijk was opgeleverd, vonden restwerkzaamheden plaats. Daar werd aan het eind van de werkdag een schakelhandeling verricht met als doel een veilige situatie te creëren. De  werknemers ter plekke waren zich niet bewust dat de betreffende verbinding onder spanning stond vanuit Lelystad. Hierdoor ontstond kortsluiting.

De kortsluiting kon niet, zoals standaard is, automatisch of op afstand worden gestopt. De installatie die dit had moeten doen, was kort daarvoor op ‘lokaal’ gezet tijdens andere werkzaamheden in Lelystad. Een back-up-voorziening werkte ook niet, vermoedelijk als gevolg van een bedradingsfout tijdens een ombouwproject. Uiteindelijk duurde het ruim vier minuten voordat beveiligingssystemen van omliggende hoogspanningsstations ervoor zorgden dat de stroomtoevoer werd stopgezet.

Lessen uit gebeurtenissen

De netbeheerders trekken lessen uit de gebeurtenissen. Zo wordt er ingezet op nog meer bewustwording rondom het inschakelen van installaties die wel of niet onder spanning staan. Ook is er extra aandacht nodig voor dergelijke schakelhandelingen en worden procedures hiervoor aangescherpt. Daarnaast vinden er inmiddels extra controles plaats van soortgelijke back-up-systemen die op 2 september niet functioneerden. 

Herstelwerkzaamheden tot eind 2023

De gebeurtenissen leidden tot flinke schade aan de hoogspanningsinfrastructuur. In zowel Dronten als Lelystad moeten installaties worden vervangen. Ook moeten de hoogspanningslijnen (geleiders) die overbelast raakten worden vervangen. De herstelwerkzaamheden aan het hoogspanningsnet duren nog tot eind 2023 en kosten naar verwachting 10 miljoen euro.

Er ontstond ook veel ongemak in de regio. De Hanzelijn was tot 11 december uit bedrijf, omdat de hoge spanningen van de doorhangende hoogspanningslijnen oversloegen op de spoorinfrastructuur en deze zwaar beschadigde. Diverse bedrijven en consumenten dienden een schadeclaim in.

Duidelijkheid voor consumenten

Bij Liander zijn sinds de storing ruim 800 claims binnengekomen van consumenten en bedrijven met een kleinverbruikaansluiting. Het gaat daarbij voornamelijk om apparaten in huis die kapot zijn gegaan. Getroffen huishoudens en bedrijven wachten sinds de stroomstoring op duidelijkheid over de afhandeling van de door hen gemelde schade. Dat dit enige tijd heeft geduurd, heeft mede te maken met het nog lopende onderzoek naar de storing.

Ondanks dat het onderzoek nog niet volledig is afgerond, wil Liander deze mensen graag zo snel mogelijk tegemoetkomen en informeren. Daarom is besloten dat het merendeel van deze schadeclaims op korte termijn wordt beoordeeld en afgehandeld. Dit geldt voor bewoners en bedrijven met een kleinverbruikaansluiting in het gebied waar de stroomstoring heeft plaatsgevonden. Mensen die een schadeclaim hebben ingediend, ontvangen binnenkort een brief over de verdere afhandeling van hun claim.

Update: het publiekrapport is hieronder beschikbaar als download