Skip to content
One of TenneT's pylons in the sunset

Magneetvelden en het hoogspanningsnet

Overal waar stroom doorheen loopt, ontstaat een magnetisch veld. Bij het gebruik van een elektrische oven, een lamp, een föhn of bijvoorbeeld een mobiele telefoon. Ook rond hoogspanningsverbindingen en hoogspanningsstation ontstaat een magnetisch veld. Voor magneetvelden zijn geen wettelijke limieten. Wel is er op Europees en nationaal niveau beleid waarin de mate van blootstelling aan magnetische velden worden aanbevolen.

Richtlijnen en beleid

In de Europese Richtlijn 1999/519/EC wordt blootstelling van de bevolking aan een magneetveldsterkte van meer dan 100 microtesla afgeraden. Die limiet geldt voor alle hoogspanningsverbindingen. Bij de hoogspanningsverbindingen van TenneT wordt nergens op voor publiek toegankelijke plaatsen deze blootstellingslimiet overschreden.

In Nederland geldt vanaf 2005 een voorzorgbeleid voor magnetische velden bij bovengrondse hoogspanningsverbindingen. Dat voorzorgbeleid is per april 2023 aangepast en is een advies van het ministerie van EZK aan de bevoegde gezagen voor de ruimtelijke ordening (rijksoverheid, provincies en gemeenten) en netbeheerders. Dit om zo veel als redelijkerwijs mogelijk is, te voorkomen dat burgers (volwassen en kinderen) langdurig worden blootgesteld aan magneetvelden die afkomstig zijn van de elektriciteitsinfrastructuur. Net als voorheen volgt TenneT) dit advies.

Beperken blootstelling

Het aangepaste voorzorgbeleid is erop gericht om, waar mogelijk, blootstelling aan magneetvelden van hoogspanningslijnen, -kabels en -stations naar verhouding beperkt te houden. Dit kan door: 

  • Het nemen van maatregelen bij de aanleg van bijvoorbeeld een nieuwe (boven- of ondergrondse) hoogspanningsverbinding of een hoogspanningsstation.
  • Het wijzigen van bestaande hoogspanningsverbindingen of -stations waardoor de magneetvelden van deze onderdelen zo klein mogelijk worden gehouden of worden verminderd.

Afstand houden bij bovengrondse hoogspanningslijnen

Ook binnen het aangepaste voorzorgbeleid blijft het uitgangspunt om bij bovengrondse hoogspanningslijnen zo mogelijk afstand te houden tot de bestemming waarin mensen langdurig verblijven. Dit noemen we een gevoelige bestemming. Denk bijvoorbeeld aan woningen. Voor de andere onderdelen van het hoogspanningsnet geldt dit advies om afstand te houden niet en gaat het beleid ervan uit dat het voldoende is om alleen de (proportionele) bronmaatregelen te treffen.

Veelgestelde vragen

Elektrische en magnetische velden kunnen we meestal niet zelf zien of voelen, maar de sterkte kan wel worden gemeten of berekend. De sterkte van de velden is afhankelijk van de aanwezige spanning (elektrisch veld) of de stroomsterkte (magnetisch veld), maar is ook sterk afhankelijk van de afstand tot de bron. Net zoals bij een warmtebron geldt voor elektrische en magnetische velden dat de veldsterkte snel afneemt wanneer de afstand tot de bron groter is. 

Het elektriciteitsnet in Nederland bestaat op het hoogste spanningsniveau nagenoeg geheel uit bovengrondse hoogspanningslijnen. Bij spanningen van 150.000 Volt en lager worden ook veel ondergrondse kabels gebruikt. Het laagste spanningsniveau is nagenoeg geheel ondergronds. Dit zijn de midden- en laagspanningskabels in woon- en industriegebieden. 

Soms wordt het woord ‘straling’ gebruikt in plaats van de term elektromagnetische velden. Dit is niet juist als het gaat om de elektromagnetische velden die komen van infrastructuur van het hoogspanningsnet. Bij straling gaat het om elektromagnetische velden met een hoge frequentie, denk aan röntgenstraling of gammastraling. De elektromagnetische velden waar we hierover praten, hebben een extreem lage frequentie (50 Herz).

TenneT volgt het(aangepaste) voorzorgbeleid van de overheid. We staan voor een zorgvuldige en verantwoorde aanleg en beheer van ons hoogspanningsnet. Dat houdt in dat TenneT, naast de technische en economische belangen die gemoeid gaan met een transportnet, ook rekening houdt met het brede maatschappelijke belang.

 

Meer informatie over magneetvelden

Contact

TenneT logo

Service Center Nederland

Voor vragen over het project.