Het energiesysteem van de toekomst en de rol van waterstof
De overgang naar een duurzame energievoorziening vraagt aanzienlijke aanpassingen van het huidige energiesysteem. Voor de toekomstige betaalbaarheid en betrouwbaarheid van de energievoorziening is het van cruciaal belang tijdig de juiste beslissingen te nemen over wanneer en waar nieuwe infrastructuur moet worden aangelegd. Welke rol gaat waterstof daarbij spelen? En hoe bereidt TenneT zich voor op de mogelijke rol van waterstof?
De rol van waterstof
De Europese Green Deal gaat ervan uit dat de toekomstige energievoorziening in 2050 volledig klimaatneutraal is.
Om dit te bereiken stappen we over van fossiele brandstoffen op duurzame, hernieuwbare energiebronnen zoals wind- en zonne-energie. Dit betekent dat we meer afhankelijk worden van fluctuerende energiebronnen om aan onze energievraag te voldoen. Het is daarom belangrijk dat we oplossingen creëren voor een toekomstige betrouwbare, betaalbare en duurzame energievoorziening. TenneT werkt al volop aan deze oplossingen:
- Uitbreiding van het net. Uitbreiden van de infrastructuur om de stijgende instroom van duurzame energie op te vangen en om te voldoen aan de stijgende transportbehoefte.
- Uitwisseling tussen landen. Een betere uitwisseling van elektriciteit tussen de Europese landen. Gemeenschappelijke elektriciteitsnetten en een Europese energiemarkt zorgen voor een efficiënte uitwisseling van elektriciteit over de grenzen en regio's heen.
- Flexibiliteit in het systeem. Door vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen, kunnen netten beter worden benut. Een industrie kan bijvoorbeeld haar verbruik tijdelijk verminderen wanneer er weinig duurzame energie beschikbaar is en dit verschuiven naar andere perioden als er veel duurzame energie beschikbaar is.
- Conversie. De omzetting van duurzaam opgewekte elektriciteit in gasvormige energiedragers zoals waterstof. Hierdoor kunnen grote verbruikers zoals de staalindustrie of de chemische industrie rechtstreeks worden voorzien van gasvormige energie.
- Opslag. De opslag van elektriciteit om deze op een ander tijdstip te gebruiken, bijvoorbeeld in batterijen. Aangezien seizoensgebonden, grootschalige opslag van elektriciteit (nog) niet mogelijk is, kan waterstof ook hier een waardevolle rol spelen als buffer.
Groene waterstof
De rol van groene waterstof
Kijkend naar conversie en opslag, kan groene waterstof hier een belangrijke rol spelen. Groene waterstof wordt geproduceerd met behulp van duurzaam opgewekte elektriciteit. Door middel van elektrolyse wordt water gesplitst in waterstof (in gasvorm) en zuurstof. Deze waterstof kan direct op de plaats van productie worden gebruikt of naar industriële installaties worden vervoerd via een gasnet of andere transportmethoden zoals schepen. Waterstof kan ook worden opgeslagen, b.v. in bestaande zoutcavernes, voor later gebruik. Waterstof kan op deze manier bijdragen aan de leveringszekerheid door de energievoorziening minder afhankelijk te maken van weer- en seizoensinvloeden.
TenneT en waterstof
TenneT en waterstof: een geïntegreerde kijk op het systeem is essentieel
De beslissingen die genomen moeten worden om een waterstofeconomie op te bouwen zijn belangrijk voor de maatschappij en ook voor TenneT. Deze beslissingen bepalen of en waar er nieuwe elektriciteitsnetten moeten worden aangelegd of versterkt. Omdat de aanleg van nieuwe hoogspanningsleidingen tijd en geld kost en gevolgen heeft voor mens en milieu, is het noodzakelijk tijdig te weten wat waar en wanneer moet worden aangepast.
Door op een geïntegreerde manier naar het energiesysteem van de toekomst te kijken, kunnen we als samenleving een efficiënt, betaalbaar, veilig en duurzaam energiesysteem ontwikkelen. Het is bijvoorbeeld efficiënter voor het energiesysteem om de waterstof te produceren op de plaats waar hernieuwbare energie wordt opgewekt. Na energie-omzetting kan de waterstof via een waterstofgasnetwerk (backbone) naar de plaats van vraag worden getransporteerd of direct worden verbruikt door bijvoorbeeld een industrie.
Huidige inzet voor de ontwikkeling van waterstof
TenneT is actief betrokken bij studies, samenwerkingsverbanden en proefprojecten.
Doel is tijdig te ontdekken welke invloed een waterstofeconomie heeft op de elektriciteitsnetten en hoe een waterstofeconomie kan bijdragen aan de toekomstige leveringszekerheid. Als aanjager van de energietransitie is TenneT daarom betrokken bij verschillende initiatieven:
Voor de toekomstige betaalbaarheid en betrouwbaarheid van de energievoorziening is het van cruciaal belang tijdig de juiste beslissingen te nemen over wanneer en waar nieuwe infrastructuur moet worden aangelegd. Dit vereist samenwerking van alle stakeholders, dus met politiek, marktpartijen, industrie, wetenschap, netbeheerders en de maatschappij. Via deze maatschappelijke debatten komen we tot een optimale systeemintegratie op weg naar het duurzame energiesysteem van de toekomst.
FAQ
Nee, dat zijn we niet. TenneT is aangewezen als onafhankelijk planner, bouwer en beheerder van het hoogspanningsnet. Wettelijk is vastgelegd dat TenneT niet betrokken mag zijn bij de productie of het verbruik van energie. TenneT concentreert zich in dit opzicht uitsluitend op de infrastructuur voor het transport van elektriciteit. Dat neemt niet weg dat wij de opmars van de waterstofeconomie ondersteunen. We streven ernaar dat de ontwikkelingen zo goed mogelijk passen in het totale energiesysteem.
Ja, dat kan. In het energiesysteem kunnen landen elkaar helpen met de uitwisseling van energie, bijvoorbeeld Noorse waterkracht of windenergie uit Engeland. Met behulp van sterke interconnecties kunnen markten elkaar aanvullen en versterken. Dat draagt zeker bij aan de leveringszekerheid.
De focus van de activiteiten van TenneT ligt op groene waterstof, aangezien die met duurzame elektriciteit wordt geproduceerd. Andere vormen van waterstof (bijvoorbeeld blauwe en grijze waterstof) worden in alle studies en onderzoeken meegenomen, maar staan verder af van de kernactiviteiten van TenneT.