Skip to content
Project Onshore NL Geertruidenberg hoogspanningsmast

Congestie management

De energietransitie en economische groei vragen steeds meer capaciteit van het elektriciteitsnet. In dunbevolkte gebieden worden bijvoorbeeld veel aanvragen voor zonneparken gedaan. Ook datacentra en tuinders vragen om extra transportcapaciteit. Hierdoor wordt de maximale capaciteit bereikt. Er ontstaat dan een tekort aan transportcapaciteit in het elektriciteitsnet. Dat noemen we congestie.

Sturen vraag en aanbod elektriciteit

Met congestiemanagement verdelen we de beperkte ruimte op het elektriciteitsnet

We verdelen de ruimte wanneer de vraag naar transport van elektriciteit hoger is dan wat het elektriciteitsnet aankan. Is deze vraag op een bepaald tijdstip te groot? Dan verbruiken of leveren klanten tijdelijk minder elektriciteit. De ruimte die daarmee vrijkomt, wordt verdeeld onder andere gebruikers van het elektriciteitsnet. Zo ontstaat er meer ruimte op het elektriciteitsnet. 

Prijsmechanismes en marktwerking

Het aantal elektriciteitsproducenten in Nederland zal de komende jaren toenemen. De ervaring leert ons dat producenten zich concentreren in bepaalde regio’s zoals de Maasvlakte 2 in Rotterdam en rond de riviermonding van de Eems bij de Noordzee. Zo’n ontwikkeling zorgt ervoor dat het elektriciteitsaanbod in deze regio’s fors toeneemt. Om te voorkomen dat het aanbod groter is dan de capaciteit van het netwerk (congestie) hebben we een systeem voor congestiemanagement. 

Dit systeem voorkomt dat te veel partijen simultaan het landelijke hoogspanningsnet belasten, wat in het uiterste geval de elektriciteitsvoorziening kan onderbreken. Congestiemanagement gebruikt prijsmechanismes en marktwerking om het aanbod en de vraag naar elektriciteit te sturen. TenneT werkt samen met regionale netbeheerders om het systeem goed te laten functioneren. Tegelijkertijd voeren wij onderzoeken per regio uit.

Zonnepark Astronergy kolham

Meer weten over onze onderzoeken naar congestie?

Wij onderzoeken of er oplossingen zijn voor de kortere termijn om extra capaciteit beschikbaar te stellen. Bekijk onze onderzoeken in Zeeland, Friesland, Brabant, Limburg, Gelderland, Flevopolder, Utrecht, Haven Rotterdam, Goeree-Overflakkee, Drenthe en Groningen.

Ga naar onderzoeken

Voorbeeld

Een voorbeeld van congestiemanagement

Een producent in een bepaalde regio wil zes megawatt leveren die hij op een elektriciteitsbeurs heeft verkocht. Door alle productie uit de regio bij elkaar op te tellen en daar het verwachte verbruik vanaf te trekken, is van tevoren in te schatten hoeveel megawatt deze regio in totaal wil importeren of exporteren. Staat er bijvoorbeeld in totaal voor deze regio 600 MW export gepland, terwijl er maar ruimte is voor 400 MW export, dan kan de producent via zijn programmaverantwoordelijke aanbieden om zijn zes MW niet te leveren. Zo draagt hij bij aan de verlaging van de benodigde transportbehoefte. De producent geeft aan welke prijs hij bereid is te betalen om niet te hoeven produceren. Netto is dat voordelig voor hem, omdat hij zo bespaart op zijn variabele kosten terwijl hij zijn inkomsten via de verkoop van de zes MW op de elektriciteitsbeurs behoudt. 

Echter, de zes ontbrekende MW moeten wel geleverd worden want vraag en aanbod van elektriciteit moeten te allen tijde in balans zijn. Daarom wordt elders gezocht naar een partij die nog wel voldoende transportcapaciteit heeft. 

Afspraken nakomen

Nadat alle afspraken zijn gemaakt, is het belangrijk dat de producent zich daaraan houdt niet alsnog zijn zes megawatt zou leveren, bijvoorbeeld omdat hij op een elektriciteitsbeurs ziet dat er een elektriciteitstekort bestaat. Dat tekort aanvullen, kan geld opleveren. Maar dat is technisch niet mogelijk omdat er niet genoeg transportcapaciteit is in de regio van de producent. Daarom wordt wanneer er congestie is opgetreden aan een producent die tegen de afspraken in tóch levert, geen vergoeding toegekend.  

Resultaat

Uiteindelijk levert deze aanpak een nieuw evenwicht op tussen het aanbod van elektriciteit en de bestaande transportcapaciteit. Dit geeft de netbeheerders de gelegenheid om de transportcapaciteit adequaat aan te passen zodat het net uiteindelijk structureel kan gaan voorzien in de gegroeide transportbehoefte.  

Details over het aankondigen, toepassen en beëindigen van een congestiegebied staan beschreven in de Netcode Elektriciteit artikel 9.2.

Animatie congestiemanagement

Meer over congestie